Vey Zhuang

Vey Chjuang - Duanyi ( 端已 ), xitoy shoiri va so'nggi Tang sulolasi hamda 5 ta sulola va 10 shohlik davrining mashhur shaxslaridan biri bo'lib, o'zining shi va ci uslublaridagi sheʼriyati bilan mashhur boʻlgan.

Boshlang'ich va erta daraja

An'anaviy tarixiy manbalarda Vey Chjuanning tug'ilgan sanasi berilmagan, garchi zamonaviy adabiyot tarixchisi Sya 夏承燾 ), Vey she'riyatidan matnli maslahatlardan foydalangan holda, shoirni 836- yilda tug'ilganligini aytib o'tgan. Uning oilasi Dulingdan bo'lib, u o'z ajdodlarini o'rta Tang imperatori Syuantszun davrida kansler bo'lgan Vey Jiansuga bog'lagan. Vey Chjuanning ajdodlaridan faqat uning bobosi Vey Shaovey ( 韋少微 ma'lum. ) impilib qoladi.erator Xuanzong imperator hukumatida oʻrta darajadagi amaldor boʻlib xizmat qilgan .

Ma'lumotlarga qaraganda, Vey Chjuan yoshligida go‘zal she’rlar yozganligi bilan mashhur bo‘lgan. U balog'atga yetganida imperator imtihonlariga topshirilishi kerak bo'lib qoladi. Tang imperatori boshqaruvi Xuan Chao boshchiligidagi yirik agrar qo'zg'olon tufayli Vey uzun she'r yozadi, "Qin xonim to'g'risida ballada " falokatni Qin mintaqasidan (ya'ni, Chang'an viloyati) bir ayolning tilidan hikoya qiladi. Urushdan oldin ularning oilasi kambag'al edi. Urush paytida vaziyat og'irlashadi. Uning eri o'ldiriladi, bolalari esa ochlikdan vafot etadi. Qin xonim Xuan Chaoni la'natlaydi va haqiqiy imperatorni qaytarishni xohlaydi. Vey nihoyat 894- yilda imperatorlik imtihonlarini topshiradi . Dastlab u viloyat gubernatorining kotibi etib tayinlanadi, so'ngra 左補闕 Zuo Bujue hukumatiga vazifasini ado uchun chaqirilgan.

Tang sulolasi davrida Wang Jianni xizmati

891-yilda sarkarda Van Tszyan Sichuan tumanini ( zamonaviy Chengdu, Sichuan shahrida) bosib olgach, oʻsha davrda hukmronlik qilgan imperator Chjaozong Sichuanga Vangni tuman harbiy gubernatorining o'rinbosari etib tayinlanadi. Ular 馮涓 Xuan bilan birga uning kotibi bo'lib xizmat qilishdi. Aytishlaricha, u Vang uchun tuzgan hujjatlarda bezakli tildan foydalanmagan, ammo ular ifodali va yaxshi yozilgan.

Sobiq Shu davrida

Vang Tszyan dastlab Vey Zuo Sanqi Changshi ( 左散騎常侍 ni yaratdi. ), imtihon byurosining yuqori darajali maslahatchi xodimi edi, ammo keyinchalik uni kanslerlar idorasiga mas'ul qilib qo'ydi . Aytishlaricha, yangi Shu davlatining hukumat tarkibi, jinoyat kodeksi va marosimlari Vey tomonidan ishlab chiqilgan. 908-yilda Vang Veyning lavozimini yanada rasmiylashtirdi.

Vey 910- yilda vafot etdi. U o'limidan keyin Wenjing nomini oladi ("fuqarolik va tasalli beruvchi"). U Van T.szyan uchun tuzgan deklaratsiyalari haqida 1 jild va Shu mintaqasidagi sayohatlari haqida yana 1 jild yozgan ma'lumotlaridan tashqari, 20 jildlik asarlar to‘plamini qoldirgan. Uning she'rlari ukasi Vey 韋藹 tomonidan qayta tahrirlangan hamda 5 jildlik asar holiga keltirlgan.

Adabiyotlar

• 十國春秋 qirollikning bahor va kuz yilnomalari ), jild. 40 .
• Zizhi Tongjian, jild. 264, 265, 266 .
• Ci hai bian ji wei yuan 辞海编辑委员会 ). Ci hai ( 辞海 ). Shanxay: 上海辞书出版社 ci shu chu ban she ), 1979 yil.
• Jon Timoti Vixted, Vey Chuangning qo'shiq she'riyati (836-910 AD), Arizona shtat universiteti, 1979 yil.
• Robin DS Yates, ipakni yuvish, Garvard universiteti nashriyoti, 1988 yil.
• Bryus E. Carpenter, "Vey Chuangning Tz'u she'riyatida uslub muammolari", Tezukayama universiteti xabarnomasi (Tezukayama Daigaku kiyo), Nara, 1975, s. 25–52.
• Vang, Shuizhao, "Vey Zhuang" (Wayback Machine saytida 2007-09-29 sanasida arxivlangan) . Xitoy entsiklopediyasi, 1-nashr.

Havolalar

• Works by Wei Zhuang at LibriVox (public domain audiobooks)